Snel komen, snel gaan: ZEN-Tuning

Het tunen van auto's is historisch gezien altijd een beetje een ondoorzichtig gebeuren geweest. Vroeger, toen de brandstoftoevoer nog met een carburateur geregeld werd, kwam tunen in wezen neer op het aanpassen van de mechanische configuratie en werd vakmanschap moeizaam en langzaam verworven. Het is dan ook niet vreemd dat veel tuners niet stonden te springen om hun kennis te delen met anderen.

Sinds de intrede van elektronisch geregelde brandstofinspuiting en motormanagementsystemen is tunen ook binnen bereik gekomen van de doorsnee liefhebber. Met elektronica is namelijk een veel nauwkeurigere en consistentere regeling mogelijk. Het is eenvoudiger geworden om meer koppel en vermogen, een optimaal lucht-brandstofmengsel en een zuiniger verbruik te bereiken, mits de motorparameters correct worden geprogrammeerd.

Om ten volle van deze voordelen te kunnen profiteren is het echter een eerste vereiste om verder te kijken dan de eigen neus lang is. Je moet bereid zijn om kennis te delen en van anderen te leren. Door samen te werken bereik je veel meer dan wanneer je je kennis voor jezelf houdt. De beste tuners hebben dan ook niets te verbergen. In plaats van trots en stug op dezelfde weg voort te gaan is het veel beter om je af te vragen: “Kan dit ook anders en beter?” Uiteindelijk draait alles om een juiste toepassing van de wetten van de natuurkunde en de thermodynamica.

Je kunt wel enorm veel verstand van auto´s hebben, maar het is onmogelijk om alles te weten. Zelfs de meest ervaren tuners leren voortdurend nieuwe dingen en moeten hun kennis steeds opnieuw bijstellen. Een van de grootste uitdagingen is om nieuwe en snellere manieren voor het oplossen van een probleem te vinden. Minstens zo veel voldoening geeft het om de oorzaak en daarmee ook de oplossing van een fout te achterhalen. Meestal volstaat het daartoe om de fysieke toestand van de motor te analyseren en de software aan die toestand aan te passen.

Moderne elektronische regelsystemen zijn echter behoorlijk ingewikkeld en de vele lagen waaruit ze zijn opgebouwd kunnen een probleem vormen bij het programmeren. Een veelvoorkomende fout is dat de verkeerde tabel wordt aangepast om een bepaald resultaat te verkrijgen. Dat kan leiden tot problemen die moeilijk zijn op te sporen. Het is daarom van wezenlijk belang om een strategie te ontwikkelen waarmee zulke fouten kunnen worden voorkomen.

Het beste voorbeeld om dit te illustreren is een verkeerde interpretatie van de eigenschappen van verstuivers, waarschijnlijk de meest gemaakte fout bij het tunen. De meeste tuners gaan er ten onrechte vanuit dat brandstofverstuivers een lineaire karakteristiek hebben, maar in werkelijkheid heeft elk type specifieke kenmerken, vooral bij laag debiet. Omdat een groot deel van de tuningsoftware gebaseerd is op de geleverde brandstofhoeveelheid, leidt elke vergissing in dit stadium onvermijdelijk tot grote problemen naderhand, zoals een onjuiste berekening van het volumetrisch rendement of de luchtmassa, wat op zijn beurt weer andere problemen veroorzaakt.

Alvorens over te gaan tot het ontwikkelen van een aangepaste tuning voor een bepaalde auto, is het daarom een goed idee om eerst meer inzicht te verkrijgen in voertuigelektronica. Dat kan bijvoorbeeld door een goed afgesteld fabriekssysteem aan het werk te zien. Fabriekssystemen zijn vaak het resultaat van een jarenlange ontwikkeling en het kan heel verhelderend zijn om te observeren hoe de tabellen in de praktijk worden toegepast. Per slot van rekening is het niet mogelijk om een consequente en succesvolle tuningmethode te ontwikkelen zonder de basisprincipes te begrijpen. Alleen daarom al is de bereidheid om te leren een noodzakelijke voorwaarde voor succes bij het tunen.